Avustralya hükümeti, artan konut fiyatları ve barınma krizine tahlil bulmak gayesiyle, yabancıların mevcut konutları satın almasını iki yıl müddetle yasaklama kararı aldı. 1 Nisan 2025’te yürürlüğe girecek olan yasak, 31 Mart 2027’ye kadar devam edecek.
Konut Bakanı Clare O’Neil tarafından duyurulan yeni düzenlemeye nazaran, milletlerarası öğrenciler ve süreksiz ikamet edenler de dahil olmak üzere tüm yabancı yatırımcıların yerleşik konut satın alması engellenecek. Fakat, konut arzını artırmak gayesiyle yeni inşa edilen mülklerin satın alınmasına müsaade verilecek ve Pasifik vize programındaki personeller için istisnalar uygulanacak.
ÜLKEDE KONUT KRİZİ DERİNLEŞİYOR
Avustralya’daki konut fiyatları dünyanın en erişilemez düzeylerinden biri haline geldi. Bilhassa büyük kentlerde mesken sahibi olmak giderek imkânsızlaşıyor ve kira fiyatları süratle artıyor.
Bloomberg’in emlak danışmanlık şirketi CoreLogic Inc. datalarına nazaran, Sidney’de konut pahaları son 10 yılda %70 artarak medyan fiyatı 1,2 milyon Avustralya Doları’na (yaklaşık 762 bin ABD Doları) ulaştı. Bu durum, bilhassa genç kuşağın konut sahibi olma hayallerini zora sokarken, yaklaşan seçimlerde barınma sıkıntısının kilit mevzular ortasında yer almasına neden oluyor.
Avustralya Vergi Dairesi’nin datalarına nazaran, yabancı yatırımcılar 30 Haziran 2023 prestijiyle sona eren 12 aylık periyotta 4,9 milyar Avustralya Doları kıymetinde gayrimenkul satın aldı. Hükümet, bu yasağın akabinde yabancı yatırımcıların arazi alıp geliştirmeden bekletmelerini önlemek için de yeni düzenlemeler getireceğini açıkladı.
KİMLER ETKİLENECEK?
Yeni yasak, yabancı yatırımcılar, memleketler arası öğrenciler ve süreksiz ikamet edenler de dahil olmak üzere pek çok kişiyi etkileyecek. Lakin, yeni konut projeleri satın alınabilecek ve Pasifik vize programı kapsamında Avustralya’da çalışan emekçiler için istisnalar uygulanacak.
Hükümet ayrıyeten, yabancı yatırımcıların arazi alıp bekletmesini önlemek için “arazi bankacılığı” uygulamalarını da denetleyecek ve yatırımcıları makul bir mühlet içinde inşaat yapmaya zorlayacak.
MUHALEFETTEN TEPKİ
Muhalefet lideri Peter Dutton, bu yasağı desteklediğini belirtirken, uzmanlar yabancı yatırımcıların Avustralya konut piyasasındaki hissesinin %2’den az olduğunu hatırlatarak, bu yasağın konut fiyatları üzerinde kalıcı bir tesiri olmayabileceğini tabir ediyor.
Ayrıca, yüksek göç oranlarının konut talebini artırdığı ve temel sorunun inşaat arzının yetersizliği olduğu istikametinde tenkitler de mevcut. Uzmanlar, bu çeşit yasakların konut piyasasına yönelik belirsizlikleri artırabileceği ve uzun vadede konut krizine kalıcı bir tahlil sunmayabileceği konusunda ihtarlarda bulunuyor.
Avustralya hükümeti, yasağın tesirlerini yakından takip edecek ve iki yılın sonunda düzenlemenin uzatılıp uzatılmayacağına karar verecek. Lakin, yaklaşan seçimler ve halkın konut krizi konusundaki reaksiyonları, bu süreçte belirleyici olacak.
