ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve ABD’nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da, üçüncü yılına yaklaşan Rusya-Ukrayna savaşını bitirmek için müzakere adımlarını görüşmek üzere Rus yetkililerle bir ortaya gelecek.
Ukrayna ve Avrupa’nın ise süreçten dışlandığı istikametinde yorumlar yapılırken Kiev toprak kaybı riskiyle karşı karşıya.
Sürece ait Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Asya Uzmanı Prof. Dr. Seriye Sezen, Ukrayna’nın ‘sürecin dışında kalmaktan’ duyduğu rahatsızlığı anımsatarak, “Benim gördüğüm kadarıyla Trump, Zelenski’nin ne dediğine pek ehemmiyet vermiyor. Esasen ABD’nin sürmesini sağladığı ve bitirmeye karar verdiği bir savaşta Zelenski’nin pazarlık gücünün olmadığı da malum. Biden devrinde ABD-Çin-Rusya münasebetlerinde asıl gaye Çin oldu. Rusya’nın bir tehdit olduğu lisana getirilmiş olsa da ABD, Rusya’nın Çin kadar birincil tehdit ögesi olmadığının farkındaydı. Biden periyodunda ABD, Çin’e karşı Ukrayna işgalini de mazeret göstererek Avrupa coğrafyasıyla ittifak kurmaya yöneldi ve NATO’yu da Çin’i çevrelemek hedefiyle kullandı. Avrupa da bu oyuna geldi” dedi.
‘KOŞULLAR 70’LERDEN ÇOK FARKLI’
Trump için birinci gayenin Çin olduğunu vurgulayan Sezen, “Çin’le çaba konusunda daha farklı bir siyaset izleyeceği anlaşılıyor. Biden’dan farklı olarak Avrupa’yı yanına alma muhtaçlığı duymadığı üzere Avrupa savunmasındaki rolünü de üzerinden atması gereken bir yük olarak görüyor. Kaynaklarını ABD’nin ulusal ekonomik-toplumsal meselelerine yönlendirme amacında” diye konuştu. Çin’i yalnızlaştırma hedefiyle ABD ve Rusya ortasında bir yakınlaşma mümkünlüğünü güçlü gördüğünü lisana getiren Sezen, “1971’da Nixon periyodunda ne oldu? Henry Kissinger’ın katkısıyla ABD, Sovyetler Birliği’ni yalnızlaştırmak için Çin’e yaklaştı. O devir Çin ve Sovyet ilgileri de sıkıntılıydı. Soğuk savaşın son devrinde Çin ile ABD’nin yakınlaştığını ve Çin’in açılma siyasetinin ABD tarafından desteklendiğini görüyoruz. Fakat bu açılmanın sonucu, Çin’in ABD’nin bir numaralı rakibi haline gelmesiyle sonuçlandı. Hasebiyle şartlar ve aktörlerin pozisyonu 1970’lerden çok farklı. Hasebiyle bu sefer tam zıddı bir gelişme olabilir. ABD’nin global hegemonyasının önündeki asıl tehdit bu defa Çin. Barış mutabakatı ile başlayan süreçle bu türlü bir yakınlaşma mümkünlüğünü güçlü görüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
‘ZELENSKİ CAYDIRILDI’
Ankara’nın diplomatik gayretleriyle 2022 yılında İstanbul’da başlatılan Türkiye-Ukrayna müzakerelerini anımsatan Sezen, “İstanbul’da taraflar imzayı atmaya ramak kala İngiltere’nin müdahalesiyle Zelenski o muahedeyi imzalamaktan caydırıldı ve savaşı sürdürmeye teşvik edildi. Zelenski o periyotta barış muahedesini imzalasaydı hem daha az insan ölecekti hem de Ukrayna’nın toprak kaybı daha az olacaktı” tabirlerini kullandı.
