Nöroloji Uzmanı Dr. Hasan Armağan Uysal, demansın çoklukla yaşlılık hastalığı olarak bilindiğini lakin bu sorunun gençlerde de görülebildiğini tabir ederek, “Geçmişte sadece ileri yaş hastalığı olarak görülen demans, artık genç yaş kümesinde da giderek daha fazla teşhis edilmektedir” dedi. Gençlerde görülen demansın belirtileri çoklukla depresyon, anksiyete ya da iş gerilimiyle karıştırıldığı için teşhis zorlaşıyor ve teşhiste geç hareket edilebiliyor.
ERKEN BAŞLANGIÇLI DEMANSIN (EBD) ETKİLERİ
Uzm. Dr. Hasan Armağan Uysal, erken başlangıçlı demans hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu. İzmir Kent Hastanesi’nde nöroloji kliniği hekimleri ve sıhhat çalışanına yönelik yaptığı konuşmada, “Geçmişte sırf ileri yaş hastalığı olarak görülen demans, artık genç yaş kümesinde da giderek daha fazla teşhis edilmektedir. Erken Başlangıçlı Demans (EBD), 65 yaşından evvel ortaya çıkan demans çeşitlerini kapsamaktadır. EBD, bireyin hem iş hem de toplumsal hayatını dramatik biçimde etkileyebilmektedir” dedi.
DEPRESON VE ANKSİYETE İLE KARIŞTIRILABİLİYOR
Alzheimer ve öteki demans çeşitlerinin ekseriyetle yaşlı popülasyonla ilişkilendirildiğini belirten Uzm. Dr. Hasan Armağan Uysal, “Depresyon, anksiyete ya da iş gerilimi ile karıştırılan EBD’de teşhis geciktiğinde hem hastalar hem de aileleri için ağır sonuçlara yol açabilmektedir. Bilhassa davranışsal varyant Alzheimer, kortikobazal dejenerasyon ve Lewy cisimcikli demans üzere hastalıkların erken belirtilerinin göz arkası edilmemesi gerekmektedir” diye konuştu.
GENETİK FAKTÖRLER TESİRLİ OLABİLİYOR
45 yaş altındaki olaylarda daha çok genetik faktörlerin tesirli olduğunu belirten Uzm. Dr. Hasan Armağan Uysal, 2024’te yapılan araştırmalarla birlikte demans risk faktörlerine yüksek LDL kolesterol seviyesi ve tedavi edilmemiş görme kaybının eklendiğini anlattı. “MRI, beyin omurilik sıvısı ve PET üzere ileri belirteç ve görüntüleme formülleriyle beyin ağlarının nasıl etkilendiği artık daha düzgün anlaşılabilmektedir” diyen Uzm. Dr. Hasan Armağan Uysal, kolinerjik tedaviler, hayat üslubu değişiklikleri ve kişiselleştirilmiş yaklaşımlar hakkında bilgi verdi.
DEMANS YALNIZCA BELLEK KAYBI DEĞİLDİR
Uzm. Dr. Hasan Armağan Uysal, EBD’nin yalnızca bellek kaybıyla hudutlu olmadığını, kimi hastalarda davranış değişiklikleri, yürütücü fonksiyon bozuklukları, lisan kaybı ve hatta görsel algı bozukluklarıyla başlayabileceğini belirtti. “Bu nedenle kişilik değişiklikleri, iş performansındaki ani düşüşler ve toplumsal geri çekilme de demans belirtisi olabilir. Erken teşhis konulabilirse, hastalık sürecini yavaşlatmak, hastaya daha uygun bir ömür kalitesi sunmak ve bakım süreçlerini organize etmek mümkün olabilir” dedi.
TOPLUMDA FARKINDALIK OLUŞTURULMALI
Uysal, toplumda farkındalığın artırılması gerektiğini vurgulayarak, “Bunun için hem hasta hem de doktor farkındalığının artması gerekmektedir. Toplumda bu mevzuda şuurun artırılması için farkındalık kampanyaları düzenlenmelidir. EBD konusunda çalışan multidisipliner merkezler yaygınlaştırılmalıdır. Genetik testler ve biyobelirteçler daha erişilebilir hale getirilmelidir. Bakım süreçleri, genç hastaların gereksinimlerine nazaran planlanmalıdır” dedi.
