Marmara Denizi’ndeki müsilaj için ‘yüzer bitki adaları’ tahlili

Marmara Denizi’nde tesirini sürdürmeye devam eden müsilajla uğraş için oluşturulan Marmara Denizi Hareket Planı kapsamında, Marmara Denizi’ndeki kirliliğin önlenmesine yönelik Bursa Karacabey Çapraz Çay’da oluşturulması planlanan ‘yüzer bitki adaları’ için iş birliği protokolü imzalandı. Müsilajı önlemek hedefiyle 2021’de Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Akpınar’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen TÜBİTAK-1001 projesi, bakanlık, sanayi ve üniversite iş birliğinde hayata geçirilecek. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bursa Uludağ Üniversitesi ve Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB) arasında imzalanan iş birliği protokolü kapsamında Karacabey Çapraz Çayı’nda 11 bitki adası kurulup ve bu alanlarda 3 farklı lokasyon belirlendi. Bölgedeki ekosistemin korunmasına ve su kalitesinin güzelleştirilmesine katkı sağlamayı amaçlanan ‘yüzer bitki adaları’ su kirliliğiyle uğraşta de değerli rol oynayacak.
MARMARA DENİZİ’NE BAĞLANAN TÜM AKARSULARDA UYGULANACAK
Protokol merasiminde konuşan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Fatih Turan, Karacabey Çapraz Çay ve Nilüfer Çayı’ndan Marmara Denizi’ne uzanan kirliliğin azaltılmasıyla ilgili, bakanlık olarak ağır mesai harcadıklarını söyledi. Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaj sonrası, 6 Haziran 2021’de yayınlanan Marmara Denizi Aksiyon Planı’ndaki hususlardan birinin de denize bağlanan dere, çaylar, akarsular üzerinde yayılı ve noktasal kirliliğin önlenmesi ismine, ekolojik uygulamaların yapılması kararı olduğunu hatırlatan Turan, bu kapsamda, Doç. Dr. Ayşegül Akpınar’ın yürütücülüğündeki projenin olumlu sonuçlandığını ve çalışmanın gerçekleştirilmesi ismine bakanlık, sanayi ve üniversite iş birliğinde bulunduklarını belirtti. Turan, “Marmara Denizi’ne bağlanan akarsular üzerinde, denize ulaşmadan, bu kirliliklerin kaynağında, ekolojik ve doğal yollarla azaltılmasına yönelik bir iş birliği projesi. Bu çalışmanın sonuçlarına nazaran, biz bunu Marmara Denizi’ne bağlanan tüm akarsular üzerinde uygulamayı hedefliyoruz. Bu çerçevede Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak, sadece deprem bölgesine inşa ettiğimiz şehircilikle ilgili faaliyetlerimizin ötesinde, etrafla ilgili, iklimle ilgili de yeniden ilgili kurum, kuruluşlarla iş birliği içerisinde çalışmalarımızı yürütüyoruz” dedi.
”1000 ADA OLARAK DÜŞÜNÜLEN BÜYÜK BİR PLANTASYONUN BİRİNCİ ADIMLARI ATILDI”
Projenin yürütücülüğünü üstlenen BUÜ Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Park ve Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Akpınar, bu çalışmayla, Marmara Denizi’ne açılan kirlilikte ve müsilajda kıymetli faktör olan azot ile fosfor yükünü gidermeyi amaçladıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Özellikle Çapraz Çayı üzerindeki yüzer bitki adalarına yönelik gerçekleştirdiğimiz pilot bir çalışma oldu. Bu çalışmayla maksadımız, Marmara Denizi’ne açılan bu kirlilikte müsilajda değerli bir faktör olan azot ve fosfor yükünün giderimini sağlayabilmek ve bununla ilgili olarak da natürel ki ekolojik bitkilerin kullanıldığı bir yaklaşımla bunu çözebileceğimizle ilgili, daha evvel gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla bu projeye önderlik etmiş olduk. Birinci başta 11 tane bitki adası kurduk. Ve bunlarla ilgili olarak da 3 farklı lokasyon belirlemiştik. 2 lokasyonumuz Çapraz Çay üzerinde. Bir lokasyonumuz da Nilüfer Çayı üzerindeydi. Birinci başarılı sonuçlarımızı gerçekleştirdik ve TÜBİTAK projesini muvaffakiyetle sonuçlandırdık. Akümülasyon hayli yüksekti, hem azot hem de fosfor bakımından. Ancak natürel ki bunlar yalnızca azot ve fosfor yükünü biriktirmiyorlar. Bununla bir arada, çeşitli bitkilerin farklı kirleticileri de kendi bünyelerinde biriktirme özellikleri var. Öncelikle alanın kirletici potansiyeli, kirlilik potansiyeli ile ilgili bir belirleme yapıyoruz ve buna bağlı olarak da bu kirlilikleri bertaraf edebilecek bitkilerin seçimini yapmamız ve plantasyonu buna nazaran uygulamamız epeyce kıymet teşkil ediyor. Bugün burada muvaffakiyetle sonuçlanan TÜBİTAK projesinin daha yaygın hale getirilerek, yaklaşık 1000 ada olarak düşündüğümüz büyük bir plantasyonla ilgili birinci adımları atmış olacağız.”
BUÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İrfan Kırıştıoğlu da Marmara Aksiyon Planı kapsamında gerçekleştirilen ‘yüzer bitki adaları’ projesinin etraf müdafaa açısından önemli kıymet taşıdığını söyledi. Prof. Dr. Kırıştıoğlu, projenin yayılı kaynaklı kirliliği denetim altına almak için atılan değerli bir adım olduğunu vurgularken, DOSAB Yönetim Kurulu Lideri Levent Eski de Marmara Aksiyon Planı kapsamında, yayılı kaynaklı kirliliği denetim altına almak gayesiyle gerçekleştirilen çalışmaların bedeline dikkat çekti.