Karadağ’da yaşadıkları cumhurbaşkanlığı seçimleri, ülkenin siyasi geleceği için bir yap ya da bitir anı olacak.
Analist ve Budva’nın eski belediye başkan yardımcısı Ljubomir Filipović Euronews’e “Karadağ cumhurbaşkanının yetkisine rağmen bu cumhurbaşkanlığı seçimleri hafife alınmamalı” dedi.
Ülke, bir ülkenin Avrupa yanlısı duruşunu yaygınlaştırıyor, diğer ise Rusya’ya meyleden iki blok arasında bölünmüş durumda. Bu bölünme, son üç yılda sık sık protestolara yol açtı.
Ancak Karadağ’daki son olaylar bu seçimleri daha da önemli hale getirdi. Ağustos 2020’de Sosyalist Demokrat Parti (DPS) iktidardan uzaklaştırıldı ve milliyetçi ve sivil fikirli partilerden oluşan bir kadro, o imparatorluklardan beri iki kez yeniden yapılanma bir hükümet kurdu.
Karadağ, 2006 yılında Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmesine rağmen, Sırbistan’ın başta gelen Ortodoks Kilisesi olmak üzere siyasetini etkileme girişimini sürdürmeye çalışıyor.
Görevdeki cumhurbaşkanı ve DPS lideri Milo Đukanović, hassas referandumunun deposunda çok önemli bir rol oynayan ve kendisini Karadağ’ın yöneticilerinin ve Batı yanlısı yolu tek savunucusu olarak damgaladı.
Cumhurbaşkanlığı yarışında rakiplerinden biri, Rusya ve Sırbistan ile daha yakın bağları açıkça savunan Avrupa karşıtı Demokratik Cephe’den Andrija Mandić.
Filipović, bunun için sadece Đukanović ve aralarındaki bir savaş değil, Karadağ’daki iki ideoloji arasındaki bir mücadele bilimine dikkat çekiyor.
“Đukanović bir yandan yolsuzluğu, organize suçları, ele merci makamlarını ve siyasi tekelleşme örgütlerini temsil ederken, aynı zamanda Karadağ’ın bir ulus olarak bağımsızlığını ve yöneticilerini sorgulayan muhalefeti de temsil ediyor” dedi.
“Đukanović’e karşı olanlar, özellikle Ortodoks Kilisesi üzerinden Sırbistan ve Rusya’nın kanatlarının etkisine karşı yeterince güçlü bir muhalefeti temsil etmiyorlar” diye vurguladı.
İki kilise arasındaki savaş
Karadağ’ın dini ve siyasi manzarası üzerinde kontrol ve kiliselerin mücadelesi, Sırp Ortodoks Kilisesi (SOC) ile Karadağ Ortodoks Kilisesi (MOC) arasında devam eden çekişmeyle şekillendi.
Belgrad ve Kremlin’deki hükümetle yakın işbirliği içinde Sırp Kilisesi, Karadağ’ın siyasetine müdahale etmek ve Sırp yanlısı propagandası yaymakla suçlanıyor.
1993 yılında Sırp Ortodoks Kilisesi’nden ayrılan Karadağ Ortodoks Kilisesi, muadilini bağımsızlığını baltalamaya çalışmakla suçladı.
Mücadele, 2019’da Karadağ yönetiminin dini mülklerin yöneticilerini SOC’den devlete devredecek bir yasayı geçirmesiyle kaynattı.
SOC, bunu etkilerinden arındırma girişimi olarak gördü ve destekçilerini topladı, protestolar düzenledi ve hatta düşmanlarını, kendilerine karşı önyargılı olduğunu iddia ederek Karadağ nüfusunu sayımını boykot etmeye teşvik etti.
Perşembe günü Đukanović, seçimlerden günler önce ve eski üst düzey diplomat ve başbakan adayı Miodrag Lekić’in hükümet kurması için meşru sürenin dolması nedeniyle parlamentoyu feshetme kararı çıkardı.
Bir zamanların yeşil-sivil URA partisinden Başbakan Dritan Abazović’in rehberindeki son yinelemeleri, SOC’nin düşmanlarının etkisi konusunda herkesin götürdüğü gibi Yumuşak çekirdekler ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları, bir sonraki yönetimin nasıl başa çıkacağını belirleyecek. bu hassas konu
Yeterli yeni kan yok
Saygın bir sivil toplum üyesi olan Jovana Marović, URA partisinin ve yönetiminin bir parçasıydı ancak yakın zamanda politika yapıları nedeniyle görevinden yararlandı.
Đukanović ve Mandić de dahil olmak üzere seçimin önde gelen adaylarının ülkedeki demokratik bir ailenin meydanını okuyacağı konusunda uyardı.
Euronews’e “En büyük sorun, adaylardan hiçbirinin sivil bir seçeneğin çıkarılması” dedi.
Marović, Đukanović’in başbakanı ve dışişleri bakanı olarak önceki görevleri sırasında yerel kurumların kaymaması ve kirlilik nedeniyle dizlerinin üstüne çöktüğünü yıkıyor.
“Batı Balkanlar’da seçimler her zaman önemli çünkü ülkenin genel gidişatını belirleyenler. Bu seçimler, ülkedeki derin bir siyasi krizin yaşadığı bir zamanda yapılıyor ve sonuçlarındaki demokratik rejimleri önemli ölçüde ele alıyor” dedi.
Üçüncü aday, Jakov Milatović, giderek daha popüler hale gelen Europe Now Hareketi’nden genç bir ekonomist. Parti parlamentoda yoktu ve onun kazanması partisinin parlamento seçimlerindeki sonuçlarını destekleyebilirdi.
Karadağ, Avrupa entegrasyon sürecini önde gelen bir ülkedir ve görülen seçimlerin nasıl şekilleneceği, bu yolun gidişatının elde edilmesi.
Marović, memleketindeki teknik düzeydeki özelliklerin tamamlanmasına rağmen, reform yapılmayan adalet merkezindeki toplumdaki yüksek kutuplaşma nedeniyle bir sorun olmaya devam ettiğini vurguladı.
“Öte yandan, etkili bir şekilde tek parti yönetimi olan 30 yöneticiden sonra birkaç hükümet yönetimiu yapılmış olması. Bu, bir ülkedeki demokratik reflekslerini kısıtlamalarının en sağlıklı olduğunu” söyledi.
