İsveç, transatlantik askeri ittifakın 32. üyesi olarak resmi olarak katıldı ve İkinci Dünya Savaşı’nın ardından onlarca yıldır devam eden sistematikliğe son verdi. Bu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Avrupa’daki güvenlik endişelerinin arttığı bir dönemde geldi.
Başkan Joe Biden İsveç’i kabulünden dolayı tebrik etti ve bunun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’ya müdahalesinin ittifakı bölme yerine birleştirdiğinin bir işaret olduğunu söyledi.
Biden, Perşembe günü Kongre’de yapacağı Birliğin Durumu konuşmasında da aynısını yapması beklenen bir şekilde, “Putin Ukrayna halkına karşı acımasız saldırı savaşını başlattığında, Avrupa’yı güçlü tutabileceğini ve NATO’yu bölebileceğini” söyledi.
Biden, “Bunun yerine, Mayıs 2022’de son derece yetenekli iki orduya sahip yakın ortaklarımızdan ikisi olan İsveç ve Finlandiya, tam NATO’ya başvuru yönünde bir tarih karar aldılar.” dedi. “Bugün İsveç’in birleşmesiyle NATO daha birlik içinde duruyor. , daha kararlı ve dinamik durumda; şu anda 32 ülke güçlü.”
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsveç’in ittifaka “katılım belgesinin” resmi olarak Dışişleri Bakanlığı’na teslim törenine başkanlık etti.
“Bu İsveç için tarihi bir an. Bu, ittifak perspektifi tarihi bir olay. Blinken, “Bu, transatlantik ilişki bakış açısı tarihi bir olay” dedi. “NATO ittifakımız artık her yerde daha güçlü ve daha büyük.”
Kristersson, “Bugün gerçekten tarihi bir gün” dedi. “Alçakgönüllüyüz ama aynı zamanda gururluyuz. Tüm NATO müttefiklerimizin yüksek beklentilerini karşılayacağız. Birleşik olarak ayaktaydık. Birlik ve beraberlik İsveç’in yol göstericisi olacak
Perşembe günü daha sonra. Kristersson, Beyaz Saray’ı ziyaret edecek ve ardından Biden’ın Birliğin Durumu konuşmasında onur konuğu olacaktır.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de bunu “tarihi bir gün” olarak nitelendirdi.
Yapılan açıklamada, “İsveç artık NATO masasında hak ettiği yer alacak ve NATO politikalarını ve kararlarını değiştirmede eşit söz hakkına sahip olacak” dedi.
İsveç bayrağı Pazartesi günü askeri açıdan Brüksel’deki genel merkezin önünde göndere çekilecek. Stoltenberg, İskandinav ülkesinin “artık uyumluların özgürlüğü ve güvenliğin nihai çözümü olan 5. Madde kapsamında sağlanan korumadan yararlandığının” belirlendiği çizildi.
NATO anlaşmasının 5. maddesi, tüm Üyelerin, toprakların veya güvenlik tehdidi altında olan bir müttefikin yardımına koşmasını zorunlu kılmaktadır. Daha önce ABD tarafından 11 Eylül saldırılarından sonra devreye sokuldu. Bu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana İsveç’in aradığı kolektif güvenlik önlemleridir.
Stoltenberg, “İsveç’in NATO’yu daha güçlü, İsveç’i daha güvenli ve tüm ittifakı daha güvenli hale getireceğiz” dedi. Bu hareketin kendi başına “NATO’nun kapısının açık sahiplerinin ve ulusun kendi yolunu seçme hakkına sahip olduğunu gösterdiğini” de sözlerine ekledi.
Geçen yıl NATO’ya katılan üye ile birlikte İsveç, Rusya’nın 2022’nin başlarında Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra İskandinav devletlerinin Soğuk Savaş dış politikasının seçme özelliği olan uzun süre devam eden askeri kayıtlılığını terk etti.
Biden’ın Kongre’de yaptığı konuşmada, İsveç’in katılmasına izin verilmedi, üçüncü savaş dönemine girerken neşeli Cumhuriyetçilerin Ukrayna’ya durdurulan askeri yardım onayı yönündeki çağrıları hızlandırmak için kullanılması bekleniyordu.
Biden ve NATO mevkidaşları Ukrayna’nın da bir gün katılacağına dair sözler verildi.
İsveç’in kabul edilmesi, NATO üyesi Türkiye ve Macaristan’ın itirazları nedeniyle ertelenmişti. Türkiye, İsveç’te terörist olarak görülen Kürt gruplarını barındırdığı ve bunlara karşı yeterince önlem almadığı konulardaki endişelerini dile getirdi. Macaristan’ın popülist Devlet Başkanı Viktor Orban ise Rusya’nın yanlısı bir tutum sergiledi ve ittifakın Ukrayna’yı destekleme kararlılığını paylaşmadı.
Aylar süren bir gecikmenin ardından Türkiye, İsveç’in kabulünü bu yılın başında, Macaristan da bu hafta kaldı.