Yeni bir araştırmaya nazaran, 1997-2024 yılları ortasında yapılan otopsiler, insan beynindeki mikroplastik düzeylerinin süratle arttığını gösteriyor.

Yapılan yeni bir araştırma, 1997 ile 2024 yılları ortasında yapılan otopsilerde beyin, karaciğer ve böbrek dokularında giderek artan ölçüde mikro ve nanoplastik görüldüğünü ortaya koydu. Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesirleri tam olarak bilinmese de yapılan çalışmalar bunların felç ve kalp krizleriyle bağlı olabileceğini gösteriyor.

Araştırmaya nazaran, demans hastalarının beyinlerinde mikroplastik düzeyleri yaklaşık altı kat daha fazla. Fakat bilim insanları, demansın beyin dokusunda bir bozulmaya yol açtığını ve bunun mikroplastik birikimini artırmış olabileceğini bildirdi. Araştırmayı yöneten ABD’deki New Mexico Üniversitesi’nden Prof. Matthew Campen ve grubu, mikroplastiklerin nörolojik hastalıklara yahut öbür sıhhat meselelerine neden olup olmadığını anlamak için daha geniş çaplı çalışmalara gereksinim duyulduğunu aktardı.

Son yapılan diğer bir araştırma, erken doğumla dünyaya gelen bebeklerin plasentalarında mikroplastik oranının çok daha yüksek olduğunu gösterdi. Fareler üzerinde yapılan bir deneyde ise mikroplastiklerin beyin damarlarını tıkayarak nörolojik hasara yol açabileceği görüldü. Ancak insan kılcal damarlarının daha geniş olduğu ve birebir etkiyi gösterip göstermeyeceğinin bilinmeyen olduğu bildirildi.

“Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesiri için daha fazla araştırma yapılmalı”

Araştırma takımı, 2016 ve 2024 yıllarında hayatını kaybeden toplam 52 kişinin beyin, karaciğer ve böbrek dokularını tahlil etti. Beyin dokularında mikroplastik yoğunluğunun öbür organlara kıyasla çok daha yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıyeten 2024’te ömrünü yitiren bireylerin beyin ve karaciğer dokularındaki mikroplastik düzeyleri 2016’dakilere kıyasla besbelli formda artmıştı. Daha evvel 1997-2013 yılları ortasında ABD’nin doğu kıyısında hayatını kaybeden bireylerden alınan beyin dokuları da incelendi ve 1997’den 2024’e kadar beyinlerde mikroplastik kirliliğinin giderek arttığı belirlendi.

En yaygın tespit edilen plastik çeşidi, plastik torba ve besin ambalajlarında yaygın olarak kullanılan polietilen oldu. Beyindeki plastik parçacıklarının birçoklarının nano ölçekli kırıklar ve modüller olduğu görüldü. Araştırma takımı, organlardan sadece tek bir örnek alındığını ve bireyler ortasındaki farklılıkların tam olarak bilinmediğini kaydetti.

Ayrıca, ABD’nin farklı bölgelerinden alınan örnekler ortasındaki coğrafik değişkenliklerin de sonuçları etkileyebileceğine dikkat çekildi.

İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden Prof. Tamara Galloway, son 8 yılda beyinlerdeki mikroplastik düzeylerinin yüzde 50 arttığını, bunun plastik üretimi ve kullanımındaki artışla paralel olduğunu söyledi. Galloway, etraftaki mikroplastik kirliliğinin azaltılması durumunda insan bedenine giren mikroplastik ölçüsünün da düşeceğini belirtti.

Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden Prof. Oliver Jones ise mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki kesin tesirlerini anlamak için daha fazla ve daha kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğinin altını çizdi. (DHA)