Belarus Pazartesi günü yaptığı açıklamalarda, ülkelerde 25 Şubat 2024’te yapılması planlanan parlamento ve yerel seçimleri izlemek üzere Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’ndan (AGİT) ilerlemeleri davetlerini istemeyeceklerini söyledi.

Bu hamle, otoriter Başkan Alexander Lukashenko’nun son yıllarda ülkenin siyasi otoritelerinin kontrolünü daha sağlamlaştırmak için gerçekleştirildi.

Belarus’un Viyana’daki uluslararası örgütlerdeki daimi lideri Andrei Dapkiunas, Belarus’un “AGİT’e sağlamlık davet odaklanma hedef konusunda bilgi oluşturulduğunu ve bir araya getirildiklerini ve motivasyonunu sağladığını” söyledi.

Belarus, AGİT’in bir üyesidir ve Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu Üyeleri, onlarca yıldır Belarus seçimlerinin tek uluslararası gücü olmuştur.

25 Şubat’taki parlamento toplantıları, Lukashenko’ya uçuş döneminde görevde kalmasını sağlayan ve ülke genelinde benzeri görülmemiş birsel protesto dalgasını tetikleyen çekiş kitlemeli 2020 genel seçiminin bu yana ilk seçim olacak.

Lukashenko hükümetinin gösterilerine sert bir baskıyla karşılık verdi ve 35.000’den fazla kişiyi tutukladı. Bunların çoğu polis tarafından acımasızca dövüldü ve ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

Bu yılki seçimler, devam eden baskıların ortasında ve aralarındaki muhalefet partilerinin gücü, ünlü insan haklarının savunucusu ve 2022 Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Bialiatski’nin de içinde bulunduğu yaklaşık 1.500 siyasi mahkumun parmaklıkları bir dönemde hastanede kalacaktı.

Belarus ayrıca 9,5 milyon nüfuslu ülkede faaliyet gösteren siyasi partilerin “yeniden değerlendirilebildiği” da gerçekleştirilen ve geçen yıl başında faaliyet gösteren 15 hükümet yanlısı partiden yalnızca dördüne yetki belgesi verdi. Muhallefetteki oluşumların oylamaya katılmaması beklenmiyor.

Belarus Merkez Seçim Komisyonu başkanı Ihar Karpenka, seçimlerin “yetkililerin tam kontrol altında ve yıkıcı etkiler olmadan gerçekleşeceğini” söyledi.

“Belarus her şeyden önce seçim kendisi için yapıyor” diyen Karpenka, Belarusluların Rusya ve Orta Asya ülkelerinin elindekilerin davetlilerin de sözlerine katılacağını sözlerine ekledi.

1995’ten bu yana Belarus’taki tüm seçimler ve referandumlar, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Dairesi tarafından doldurulmaya uygun olarak değerlendirilmedi ve ne şeffaf ne de adil olarak değerlendiriliyor. Bu arada, Rusya’dan ve Belarus’un müttefiki genişliğinden ulaşılabilirlikleri, ülke içindeki tüm oyların demokratik olduğunu düşünüyor.

Komşu Litvanya’da sürgünde bulunan Belaruslu direniş lideri Sviatlana Tsikhanouskaya, Belarusluları Şubat ayındaki seçimleri boykot etmeye çağrıldı ve bunu “uluslararası gözetim olmadan bir saçmalık” olarak nitelendirdi.

Tsikhanouskaya, “Lukashenko rejimindeki ülkelerde seçim yoluyla iktidar değişikliğini imkansız hale getirmek için her şeyi yaptı” dedi.

Parlamento seçimleri ve yerel seçimlerin ardından yeni bir devlet organı oluşturulacak: Tüm Beyaz Rusya Halk Meclisi. Yetkililer, yerel meclis üyeleri, sendikalar, hükümet taraftarları ve aralarından oluşan 1.200 delegeden oluşan ve iki meclisten (110 milletvekilinden oluşan alt meclis ve üst meclis) parlamentoyla paralel olarak çalışıyorlar. 64 senatör.

Lukaşenko tarafından yürütülen Meclis geniş yetkilere sahip ve politikalar üzerinde karar alabiliyor, yasa tasarıları hazırlayabiliyor, anayasa değişiklikleri önerebiliyor, seçim komisyonları üyelerini ve yargıçları atayabiliyor. Yasaya göre Belarus cumhurbaşkanının istifası sonrasında otomatik olarak Meclis üyesi oluyor.