Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo) ile Avrupa Ekonomik ve Mali Siyaset Araştırma Ağı (EconPol) tarafından global yarı iletken üretimine ait, “Küresel Yarı İletken Paha Zincirindeki Karmaşıklıklar ve Bağımlılıklar” başlıklı araştırmanın sonuçları Münih Güvenlik Konferansı’nda (MSC25) sunuldu.
Araştırmaya nazaran, Güney Kore, Tayvan, Singapur, Malezya ve Çin dünya çapında ticareti yapılan çiplerin yüzde 50’sinden fazlasını üretiyor.
Almanya, Japonya, ABD ve Hollanda ise çip üretimi için gerekli ekipmanın büyük bir kısmına katkıda bulunuyor. Böylelikle, Almanya, global yarı iletken üretiminde en değerli 9 ülke ortasında yer alıyor.
Küresel yarı iletken bedel zinciri coğrafik olarak hayli modüllü bir yapıya sahip olsa da, Güney Kore, Tayvan ve Çin son çiplerin en önemli ihracatçıları olarak öne çıkarken, ABD, Japonya, Almanya ve Hollanda ise çiple ilgili ekipmanların net ihracatçıları olarak dikkati çekiyor. Bu global parçalanma, çok taraflı bağımlılıklara yol açıyor.
Çin ve Tayvan, bilhassa her tıp entegre devre için ana ihracatçılar olarak öne çıkarken, ABD, Almanya ve Japonya güç yarı iletkenleri, optik çipler ve sensör teknolojilerinde değerli bir rol oynuyor. Güney Kore ise bellek çiplerinde pazar lideri konumunda bulunuyor.
Araştırmaya nazaran, farklı yerlerde kullanılan ve üretiminin farklı ihtiyaçları karşılaması gereken yaklaşık 75 farklı yarı iletken çeşidi bulunuyor. Bu yüksek seviyedeki üretim karmaşıklığı yarı iletken üretiminin birkaç ülkede ağırlaştırıyor ve bu da önemli ekonomik ve güvenlik siyaseti sonuçları olan tedarik darboğazı riski oluşturuyor.
Ifo Milletlerarası İktisat Merkezi Yöneticisi Lisandra Flach, mevzuya ait yaptığı değerlendirmesinde, “Sadece en son çip ticaretine değil, tıpkı vakitte üretim ekipmanı ve ham unsurlara de bakıldığında, Almanya ithal ettiğinden daha fazlasını ihraç ediyor. Bu da global yarı iletken üretimindeki bağımlılıkları tek taraflı değil karşılıklı hale getiriyor.” tabirlerini kullandı.
Araştırmacı Dorothee Hillrichs de gelecekte tüm çiplerin sırf Avrupa’da üretilmesinin de “pek gerçekçi” olmadığını belirterek, “Çin-Tayvan hakimiyetine ticaret kısıtlamaları yahut ihracat denetimleri ile karşılık vermek de verimli değildir. Bunun yerine hükümetler, geliştirme ve üretimden montaj, test ve paketlemeye kadar üretim sürecinin her basamağında inovasyonu teşvik eden farklılaştırılmış siyaset yaklaşımlarını dikkate almalıdır.” sözünü kullandı.
Ifo araştırmasına nazaran, 2022’de global yarı iletken ticareti 1,2 trilyon dolara ulaşırken, tıpkı periyotta global petrol ve gaz ihracatı 3,3 trilyon dolar düzeyindeydi.
