Türkiye’nin Batı Balkanlar’daki asfalt ve beton diplomasisi, Sırbistan ile Bosna’yı birbirine bağlayarak Belgrad ile Ankara’yı birbirine yakınlaştırmayı amaçlayan bir otoyol inşa ediyor.
İddialı karayolu ulaşım projesi, Cuma günü Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Belgrad’daki ev sahibi Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić arasındaki toplantıda tartışıldı.
Ankara tarafından finanse edilen ve Sırbistan ile Bosna-Hersek’in başkentlerini kapsayan doğrudan bir yüksek hızlı yol inşa etme projesi, Eski Yugoslavya’daki, özellikle de Bosna’nın başkenti için, mevcut bir karayolu bağlantısının mevcut bilinen en önemli ana altyapı projelerinden biridir. bölge ve kıtanın geri kalan kısmıdır.
Türkiye, Sırbistan ve Bosna tarafından 2019’da imzalanan anlaşmada, kuzeybatıda Belgrad’dan Saraybosna’ya doğru uzanan bir süreç planlanıyor. Sırp Cumhuriyeti’ndeki (SC) Sırbistan’ın Sremska Rača ile Bosna’daki Bijeljina’sını kapsayan 23 kilometre uzunluğundaki ek bölüm ile birlikte Sırp antrenmanları kısmı.
Bosna’nın geri kalanında çalışmalar henüz başlamadı ve kısmen Bosna’nın bölünmüşlüğü ve 1995’te savaşın sona ermesinden bu yana devam eden siyasi çalkantılardan kaynaklanan yolun Saraybosna’ya giden yolu üzerinde nihai bir anlaşma olup olmadığı da belirsiz.
Öyle görünüyor ki Erdoğan’ın Belgrad ziyareti, herkese ne yapılması gerektiği ve hesabının kimin ödeyeceğini hatırlatmanın ilk adımıydı.
Bosna tarafında neler oluyor?
Otoyol, Rusya’nın Vladimir Putin’in kararlı siyasi ortağı olan popülist Milorad Dodik’in egemenliklerindeki Bosna’daki Sırp çoğunluğulu oluşum SC’den Bosna’nın atan kalbini Sırbistan’ın kalbine bağlayacak.
Engelleyici politikalarıyla ayrılıkçı Dodik’in, etno-milliyetçi yönetimlere uygun olması halinde her türlü ilerlemeyi engellediği bilinirken, bu yolların onun için en önemli işlerden biri görülüyor.
Geçtiğimiz Ağustos ayında Dodik, SC’deki yolun 130 km uzunluğundaki bölümü ve Bosna topraklarının SC’yi ikiye bölen Brčko Bölgesi’ndeki 30 km uzunluğundaki bölümünü inşasını finanse etmek için bir Türk bankasından 500 milyon Euro kırılma kredisi aldı. iki ve resmi olarak ne SC’ye ne de Bosna’nın diğer tarafı olan Boşnak-Hırvat çoğunluğu BH Federasyonu’na (BHF) ait değil.
“Her ne kadar Dodik otoriter liderlerden biri olarak görülüyorsa, onun bu işlerde başarılı olabileceği biliniyor. Dodikin dikkate alınması gereken bir isim. Saraybosna Üniversitesi’nden siyasal bilimlerin yapıldığı Adnan Huskić, euronews’e şöyle konuştu: “Sırp tarafta da bu proje çok hızlı bir şekilde onaylandı.”
Bu arada Bosna’nın diğer yarısında işler karmaşıklaştı ve yol yapım makineleri bir santim bile hareket etmedi.
“Bu Bosna için çok yaygın olan bir şey; Otoyolun ilk güzergahı, bu yolun nasıl ve nereye gideceği konusunda tartışmanın konusu haline geldi” diye konuştu.
SC, planların istediği gibi inşa etmek için tam yetkiye sahipken, asfalt tarafın idari hattına ulaştığında, 10 ayrı kantonun ve onların hükümetlerinin idari bataklığına saplanmış olan BHF idaresinde, yolun kendi sınırları dahilindeki bölümünden sorumlu oluyor. bölge.
Ancak yıllar boyunca Bosnalı kurumsalle iyi ilişkiler sürdüren, ülkenin sanayisine, gayrimenkule ve özel sağlık sektörlerine yoğun yatırımlar yapan ve daha önce AK Partisi’nin ana diaspora mitingini Saraybosna’da yöneten Erdoğan, dostlarının harekete geçmesinin bir yolunu bulacağını biliyor. Her zaman dağlara varacak ve muhtemelen bu son engeli de yakında aşmak için ısrar edeceğiz.
Brüksel Ankara’nın bölgelerinde nasıl görünüyor?
Bu arada, tüm yolun inşaat maliyetinin tahmin maliyeti 4 milyar Euro’ya ulaşıyor. Bu iddialı Türk yatırımı, Bosna ve Sırbistan ve Batı Balkan ülkelerinde AB’ye müzakere müzakereleri yürüten tek yatırım değil.
Bölgedeki yollar, demiryolları ve diğer altyapıların inşasına geniş yatırım sağlayan Brüksel için ulaşım ağları da hayati öneme sahip olduğundan, Türkiye’nin müdahalesi durumunda de olsa bazı yerleri kaldırılmış olmalı.
Euronews, Bosna’ya giden AB heyetine Türk-Sırp-Boşnak projesini sordu. Özetle şu şekilde açıklama verdi: “AB tarafından finanse edilmeyen projeler hakkında yorum yapılamaz.”
Türkiye ve Brüksel, özellikle son yıllarda pek çok konuda aynı fikirde değil. Türkiye NATO’nun tam üyesi olmasına rağmen, AB’ye müzakere müzakereleri bir süre önce durmuş ve 2016’dan beri bu yana Brüksel tarafından engelleniyor.
Aynı zamanda Sırbistan’ın AB’ye giden yolu, donmamasına rağmen son derece yavaş ilerliyor ve Sırbistan’ın Başkanı Vučić, her yerde, herkesle iyi ticareti sürdürmeye yönelik yüksek uçan bir dış politika geliştiriyor gibi görünüyor.
Belgrad ve Ankara, Moskova ile birlikte kalmaktan vazgeçmediler ve 2022 yılında Ukrayna’nın tam işgalinin ardından Kremlin’e karşı Batı’nın uyguladığı yaptırımlara katılmadılar.
Sırbistan ve Türkiye’deki havalimanları, Rusya’nın merkezi şehirleriyle doğrudan ticari uçuşlara açık olup, Rusya ile Avrupa arasında ulaşımda kilit merkezler haline geliyor.
Sırbistan Türkiye için neden önemli?
Türkiye’nin Sırbistan Büyükelçisi Hami Aksoy, Belgrad’ın şu anda ekonomik bir yükseliş yaşadığını ve olağanüstü bir ekonomik gelişme kaydettiğini kaydetti ve Ankara’nın tüm bunlarıda büyük bir ortak olmayı sürdürdüğünü değerlendirdi.
Sırbistan’da 1.300’ün üzerinde Türk şirketinin faaliyet gösterdiğini, Sırbistan’da toplam yatırımların 2021 sonunda 250 milyon boyunca (228,8 milyon avro), ticaretinin ise 2 milyar civarında (1,83 milyar avro) ulaştığını hatırlattı.
Sırbistan’daki İngiliz Ticaret Odası’ndan Milan Parivodić euronews’e şöyle konuştu: “Erdoğan Türkiye’nin Sırbistan’ın AB ve NATO açısından hassas bir bölgede çıkarlarını artırmaya var. Hem ekonomik hem de siyasi açıdan.”
Aynı zamanda Sırbistan’ın eski dış ticaret ve ekonomik bakım bakanı olan Parivodić, “Türkiye, ülkelerin bloğuna katılmadan önce AB’nin oyun gelişiminin Batı Balkanlar’ı kullandığını gösteriyor. Bu, hem siyasi hem de ekonomik önemi olan bir hamledir.” diye ekledi.
Ayrıca işi yapmak için kişinin kendi verilerini getirmesi halinde elde edilecek para da vardır. Erdoğan’ın yönetimindeki çok sayıda inşaat ekibine iş fırsatları yaratan, Türkiye’nin Batı Balkanlar, Orta Asya, Kafkaslar, Orta Doğu ve Rusya’nın savaşa kadar Ukrayna’daki projelerinde önemli bir faktör oldu.
Parivodić, “Çift haneli enflasyon oranlarıyla ekonomik kriz yaşayan Türklerin yurt dışındaki faaliyetlerden oksijen sağlaması” dedi.
