Mart ayının başlarında Afgan genç kızlarının okul geri dönüşü ve yeni bir akademik yılın başlangıcı olması gerekiyordu.
Diğer ülkelerin 11 veya 12 yaşındaki kızları ortaöğretime başlamaya hazırlanıyor.
Taliban yönetiminde Afganistan’da kadınların eğitiminde sınıfta bitiyor.
Korku ve olaylar içinde yaşamanın nasıl bir olduğunu çok iyi biliyorum. Taliban’la ilk karşılaşmam 1996 yılında iki kadının yüzlerini kapatmaları için ayaklarına kırbaçlandığı zamandı.
Beş yaşındaydım ve 1996’dan 2001’e kadar ilk Taliban rejimi sırasında eğitimden mahrum bırakılan dünyada kız çocuğundan biri olmuştum.
Ancak ben “şanslı” olanlardan tutuklandım; evde eğitim görüyordum ve Kabil’deki gizli kızların okuluna devam ediyordum.
Ancak yakalanma korkusu her yerde bizi takip ediyor, özellikle de derslerimize gidip gelirken. Sınıf kardeşler ve ben ders kitaplarımızı Kuran’ı örtmek için kullanılan bezlerle saklardık.
İki yıl önce, Mart 2022’de Taliban’ın, 1 milyondan fazla kız çocuğunu etkileyeceği tahmin edilen bir yasak olan kız ortaokullarını yeniden açma işlemlerini yerine getirmesini izlemiştim. Haber kameralarının önünde kızların gözyaşlarına boğulduğu görüldü.
Bu bana kişisel gelen bir acıydı.
Kadınların sıkışıp kaldığı bir girdap
Taliban’ın Ağustos 2021’de yönetimi ele geçirmesinden bu yana, kızların 900 gün fazla bir süre boyunca ortaokula gitmesi yasaklandı; bu, COVİD-19 salgını sırasında okulların çıkışının dünya genelindeki çocukların üzerinde mevcut olduklarında şok edici bir rakam.
Afgan kızlarının bu performansını nasıl etkilediğini bir düşünün; Sadece akademik olarak ilerlemeyi desteklemekle kalıyorlar, aynı zamanda sosyalleşmek, arkadaşlıklar yaygınlaşmak ve hayatlarının geliştiği yıllar boyunca kişilerin olarak büyümek için hayati fırsatları da kaçırıyorlar.
Sağlık sorunları, artan ilişkiler ve anksiyete vakaları ve neredeyse her gün kadın intiharları raporlarının kızların ruh sağlığı üzerindeki sorunlarına ilişkin endişelerini dile getirdi.
Bilgi Dayanıklılığı Merkezi’nin yürüttüğü bir proje olan Afghan Witness’ta, Taliban’ın yönetimini ele geçirmesinden bu yana kadınlar ve kızlarla konuşuyoruz. onların ayık ifadeleri, en temel insan haklarından mahrum kalmanın nasıl bir olduğunu ortaya koyuyor.
Üniversite öğrencisi Sofia* mevcut durumu bir girdap olarak tanımladı: “Afganistan’ın kadınları ve kızları bu girdabın içinde sıkışıp kalmış durumdaydı. Kimsenin ayağını bile sallayamaz. Bütün hayalleri ve hedefleri dışarıda” dedi.
Yasak öncesi lise öğrencisi olan Gawhar* şunları anlattı: “Yerel bir medya ajanında gazeteci olmak. Bir kadın sınıfından arkadaşım doktor olmak istiyordu; ne yazık ki herkese umutsuzluğa kapıldık.”
Bir baskı aracı olarak fermanlar
Feminist Çoğunluk Vakfı’na göre Taliban, devralınmasından bu yana toplam 80 ferman yayınladı; bunlardan 54’ü özellikle kadınları ve kız çocuklarını hedef alıyor. Bunlar arasında, kadınların 72 kilometreden fazla yolculuk sırasında yanında bir erkek vasi çalışıyor ve toplum içinde yüzlerini kapatan günde yer alıyor.
Bu fermanlar, erkek ailelerin koşulları ve kıyafetleri üzerindeki kontrol güçlendirilmiş ve grup yönetimi altında kırılmasızlık kültürü sayesinde aile içi bağlantı daha da artırılabilir.
Kadınların çalışması ve antrenman üzerindeki kısıtlamaların çok gerçek ekonomik sonuçları da var. Kaybedilen yetenek ve fırsat yalnızca bireyleri değil, ülke olarak Afganistan’ı da mevcut.
Halihazırda profesyonellerin göçü yaşanmış ve aralarından yüksek ücretliden mahrum kalmayla sağlık, adalet ve eğitim gibi sektörlerin zarar görmemesi kaçınılmazdır.
Ancak hata yapmayın: Yirmi yılda bir avukat, gazeteci, öğretmen veya doktor olan kadınlar, geçim kaynaklarından bu kadar kolay vazgeçmeyi reddediyorlar.
Bazıları protesto için sokaklara çıktı ve protestoları baskı ve güçlü bir şekilde karşılanınca kampanyalarını internete taşıdılar. Kapalı mekan gösterilerinin videolarını paylaşıyorlar, hashtagler ürettiler, gözaltındakilerin serbest bırakılması için kampanyalar yürüttüler ve Taliban vahşeti hikayelerini anlatmak için tiyatro, müzik ve dansı kullandılar.
Afgan kadınlarını küçümsemeyin ama onları bırakın
Afgan kadınlarının uyum sağlama yeteneği hafife alınmamalı.
Onlarca zaman onları savunuculuğa harcarken, diğerleri gizli okullar veya çevrimiçi etkinlikler düzenlendi. Afganistan’dan ayrılmayı başaranlar, Afganistan’ın unutulmamasını sağlamak için sürgünde faaliyet gösteren kadınların kökenlerindeki haber odaları kurarak, geçmişte kalanların hikayelerini anlatmak için yorulmadan çalıştı.
Bu kadınların gücünün, gücü ve yaratıcılığının derinliği bir umut ışığı sunarken gerçek şu ki Taliban yönetimindeki Afganistan’da kadın olmak korku ve ortaya çıktığı içinde yaşamak anlamına geliyor.
Ocak ayında, Taliban’ın başörtüsü kurallarına uymadıkları için çok sayıda kız ve kadının tutuklandığı yönünde haberler ortaya çıktı.
Afganistan’daki kadınlar arasındaki intihar vakaları her geçen yıl artıyor ve muhtemelen aile içi şiddet, zorla evlendirme ve grup kısıtlamalarıyla bağlantılı. Afgan Tanıkların araştırmacıları tarafından aile üyeleri, Taliban’ın ve bilinmeyen kişiler sıklıkla başarısız olarak anılan kadın cinayeti raporları da sık sık kaydediliyor.
Afganistan haberlerinde bölünmüş ama şiddet ve baskı devam ediyor ve biz Afgan kadınlarının çoğu için, ne kadar yüksek sesle bağırırsak bağıralım, sanki dünya dinliyoryi bırakmış gibi geliyor.
Meetra Qutb, Bilgi Dayanıklılığı Merkezi’nin Afgan Tanık projesinde İlişki Yöneticisi ve İletişim Uzmanıdır. Daha önce Kabil Üniversitesi’nin hukuk ve siyaset bilimi fakültesinde doktora olarak çalışmış ve Afganistan’da insan hakları ve siyaset üzerine bağımsız bir araştırmacı ve yorumcudur.
Euronews olarak tüm görüşmelerin önemli kısımlarından oluşuyor. Önerilerinizi veya sunumlarınızı sürdürme ve sohbetin bir parçası olmak için [email protected] adresinden bizimle iletişime geçin.
*Taliban’ın yansımalarından konuşmayı seçen kadınları korumak için isimler Afgan Tanık tarafından değiştirildi.
