Fransız yardım çalışanlarının sahip olmadığı tek şey, 2.900’den fazla kişinin ölümüne yol açan 8 Eylül depreminden 24 saat sonra Kuzey Afrika ülkesinin felaketin indirilebilecek bir uçağa atlamak için Fas’tan yeşil ışık almasıydı. Dümdüz köylerde ve şehir evlerinde en az 5.530 kişi yaralandı.
Ekip koordinatörü ve Sınır Tanımayan Rescuers yardım ekibi kurucusu Arnaud Fraisse, “Yeşil ışık hiçbir zaman gelmedi” dedi. “Bu tür şeyler için yıl boyunca düzenli olarak antrenman yapan tüm Ekip Üyelerimiz, ayrılamadıkları ve yeteneklerini kullanamadıkları için perişan durumda.”
Avrupa’daki yardım grupları, Türkiye’nin Şubat ayındaki şiddetli depremlerde yaptığı gibi Fas’ın kapılarını dış yardıma açılmasından dolayı hayal olarak yaşıyor. Felaketi hızla kavrayan Türkiye, birkaç saat içinde uluslararası yardıma başvurdu ve 90 uçakla kurtarma ekipleri, bireysel kişileri canlı olarak kurtardı.
Fas daha sınırlı bir yaklaşım benimsedi. İspanya, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve İngiltere’den gelen teklifleri kabul eden arama kurtarma ekiplerini kabul etti ancak ABD, Fransa ve başka değişiklikler gelen diğer acil yardım tekliflerini yapmadı.
Sebepler kısmen lojistik gibi görünüyor. Yardım ekipleri, kurtarma ekiplerinin davetsiz ve koordinesiz bir şekilde olay yerine koşması durumunda yardımdan çok engel teşkil edebileceğini söyledi.
Ve onları hızla Fas’ın Atlas Dağları’ndaki felaketin ortaya çıkması zorlaşabilir. En iyi zamanlarda bile gezinmesi zor olabilen yollar ve toprak yolları, düşen kayalar tarafından yönetildi ve tıklandı. Fas’ın 2004’teki bir başka çökme depremin ardından yaşanan kaotik uluslararası yardıma ilişkin de kötü anıları var.
Sonuncusunun ardından İçişleri Bakanlığı, yetersiz sağlanan yardımın “amaca ters etki yaratacağı” konusunda uyardı.
Daha önce ülkenin turizm bakanı olarak da görev yapan Faslı Senatör Lahcen Haddad, acil önceliğin yollarını temizlemek ve hayatta kalanlara ulaşmak olduğunu söyledi.
“Sayılara göre değişir yok. Nüfusa ulaşmak için hızlı bir şekilde kurumsallaşmak var. Bunu yapacak yeterli insanımız var” dedi Associated Press röportajında.
“Yardım varsa daha sonra olacaktır” diye ekledi. “Her halükarda yardım etmek için sabırsızlananlar için herkese yetecek kadar iş olacak.”
Uluslararası Kızıl Haç Federasyonu’ndan Caroline Holt, depremden etkilenen bazı bilgilerin erişiminin “son derece karmaşık” olduğunu kabul etti ve “Fas hükümetin açılması konusunda dikkatli adımlar atıyor” dedi.
“Zaten kaotik bir durumda yapılacak en kötü şekilde biri, açıklıklar açılıyor ve herkesin içeri girmesini sağlayarak daha fazla sayıda performans ve potansiyel kaos yaratıyor” dedi.
Fraisse, sürdürülen düzinelerce iyi niyetli arama ekibinin bir araya gelmesinin çok zor olabileceğini kabul etti. Ayrıca 1988’de Ermenistan da dahil olmak üzere diğer ülkelerin de kendisi gibi kurtarma ekiplerinin yardımını reddettiğini belirtti.
Ancak kurtarılacak hayatın varken süreleri ne kadar değerli olduğunu da biliyor. Yolun bir kısmı askeri helikopterle atlatan ekip, 50 binden fazla kişinin ölümünün yol açtığı depremden yaklaşık 48 saat sonra Türkiye’deki bir felakete ulaştı. Kurtarma operasyonlarının “son derece iyi koordine edildiğini” söyledi. Ancak Fransız kurtarıcılar, hayatta kalanları kurtarmak için -bazen çok büyük farklarla- çok geç kalmışlardı.
Fraisse, yaşadıkları bazı cesetlerin yaşadığı sıcak olduğunu hatırlıyordu.
Ekibinin teklifinin izlenmemesinin bir başka nedeninin Fransa ile Fas arasındaki siyasi gerginliklerden şüpheleniyor. Depremden birkaç saat sonra Fas’ın Paris Büyükelçiliği ile temasa geçtiler ancak “o zaman bu yana radyo sessizliği oluştu” dedi.
“Kavganın bedelini ödeyeceğiz” dedi. “Kabil oluyoruz. Bu oyunun bir parçası. ‘Bizi kesinlikle kabul etmek’ demek, devletlerle kavga etmeyeceğiz.”
Son yıllarda Fas’la da gerilim yaşayan ancak ilişkiler Fransa’ya göre daha sıcak olan Almanya, 50 kişilik kurtarma ekibi ve köpek gönderme tekliflerini kabul etmedi. Ekip, depremin hemen ardından bir Alman hava sahasında toplandı ve onların geri çekilmeleri ortaya çıktı.
Bir Çek kurtarma servisi, kalan 70 kişilik bir ekiple hazırlandı.
Genel müdür Vladimir Vlcek Salı günü Çek devlet radyosuna verdiği demeçte, “Siyasi, dini veya başka herhangi bir neden olabilir” dedi. “Ne kadar gecikirse, birinin enkaz altında hayatta kalma şansı o kadar zayıf olur.”
Afet Yardımseverliği Merkezi CEO’su Patricia McIlreavy, Fas’ın tepkisinin hayır kuralları ve kar amacı gütmeyen kuruluşlardan gelen yardımı engellemediğini söyledi. Washington merkezli kar amacı gütmeyen, bağışçılara felaketlerin ardından başarılı bağış yapma konusunda tavsiyelerde bulunuyor.
“Dışarıdan eleştirmek ve ‘Eğer sunduğumuz tüm yardımlar alsalardı, her şeyin yoluna girerdi’ demek çok kolay” dedi. “Fakat aslında uluslararası bir organizasyonu desteklemek için çok fazla iş yapılması gerekmektedir. cevap.”
